Feestje ‘ja’, vriendschap ‘nee’

“Relaties goed houden doe je door oprechte belangstelling te hebben voor mensen”, vertelt Mirjam van Haaren. Ze is sinds 1991 werkzaam in het P&O vak waarvan de laatste jaren als senior P&O adviseur bij het Instituut Fysieke Veiligheid, een organisatie die werkt aan een veilige samenleving. “Als het een trucje wordt, hebben mensen dat al heel gauw door.”

Mirjam van Haaren

Van Haaren heeft vanuit haar functie veel contact met leidinggevenden, de directie en de medewerkers van de organisatie waarvoor ze werkt. Die hebben allemaal zo hun eigen wensen, belangen en verwachtingen. “En de belangen van werkgever en van werknemers botsen regelmatig”, vertelt de P&O adviseur. “Want medewerkers willen kort gezegd eigenlijk het liefste zoveel mogelijk verdienen, lekker hun werk kunnen doen en de balans tussen thuis en werk heel erg goed hebben. De werkgever heeft zoiets van ‘ho eens even’, dat kan niet allemaal. Dat geeft een bepaald spanningsveld.” Logisch gevolg is dat niet iedereen dan altijd kan krijgen waar hij op had gehoopt. “Als mensen niet te horen krijgen wat ze willen horen, kan het zijn dat ze daardoor vinden dat jij niet goed genoeg je best voor hen hebt gedaan. Daarom moet je in een gesprek altijd je rol heel erg duidelijk maken. En dat is lastig, mensen knikken ´ja´ en horen wat je zegt, maar ze vergeten ook weer heel makkelijk wat je hebt gezegd. Je moet heel erg duidelijk maken wat iemand van je kan en mag verwachten.”

Vriendschap

Als medewerker van de afdeling P&O kun je met medewerkers geen vriendschappelijke relaties opbouwen, vindt Van Haaren. “Met medewerkers wil ik een laagdrempelige relatie hebben, dat ze makkelijk bij ons binnen stappen, maar dat ze ook weten waar de piketpalen staan. Vanuit de organisatie is dat ook de meest wenselijke vorm; transparant en effectief. Je kunt heus wel meer dan goed contact met iemand hebben, dat je bijvoorbeeld buiten je werk om eens wat samen gaat drinken. Dat is helemaal geen probleem, maar dat is wat anders dan een echte vriendschap.” Want vanwege haar functie weet Van Haaren veel dingen waarover ze niet kan praten. “Dat heeft de wat minder leuke kant tot gevolg; je bent toch vaak wat eenzamer. Dat merk ik bijvoorbeeld als mensen zich tijdens de lunch heel erg fel over iets uitlaten waarvan ik alle ins en outs weet. En die kan ik dan niet vertellen. Maar het is een groot goed dat mensen je vertrouwen met alle informatie die je hebt. Ze vinden het aan de ene kant niet leuk natuurlijk dat je meer weet dan je wilt vertellen, maar hebben ook wel in de gaten dat P&O niet uit de school klapt. Want als je dat zou doen, zijn de rapen gaar. Dan krijg je echt een vertrouwenskwestie.”

Haar relatie met leidinggevenden omschrijft Van Haaren als zakelijk, maar met een heel erg persoonlijke tint. “Met hen wil ik een relatie hebben dat zij me vertrouwen, dat ze gebruik maken van mijn toegevoegde waarde en dat ze het ook zien als toegevoegde waarde. Voor mijn relatie met de directie is het belangrijk dat ik een open ingang heb zodat ik ze kan informeren wanneer ik vind dat ze ergens van op de hoogte moeten zijn. Want ze moeten weten wat er speelt binnen het bedrijf.”

Integriteit

“Als iemand mijn integriteit in twijfel trekt, heb ik daar last van”, vertelt de P&O adviseur. “Dan ga ik die persoon even uit de weg, ik zoek hem of haar even niet op. Ik kan meestal niet tegen die persoon zeggen hoe iets precies zit, dat is nou eenmaal het lot van een P&O-er.” Actief de relatie proberen te herstellen, heeft dan volgens Van Haaren geen zin. “Alles wat je doet, wordt toch verkeerd uitgelegd. Dus doe ik even een stapje terug. Wat er is gebeurd, moet slijten. Ik probeer altijd uit te leggen wat mijn rol ergens in is, maar meer ook niet. Alles wat je inhoudelijk probeert recht te breien, werkt niet.”

Afstand

Het is niet zo dat Van Haaren zichzelf regels heeft opgelegd voor haar omgang met medewerkers of dat die aan haar zijn opgelegd door haar werkgever. “Ik denk dat omdat je zelf al zo bewust bent, dat je automatisch een bepaalde afstand houdt. Ik zou niet zo snel wekelijks met een bepaalde medewerker gaan lunchen. Dat is geen afgesproken code. Je kunt best wel met een collega van een andere afdeling gaan lunchen, maar dan ga je het bijvoorbeeld over thuis hebben en niet over werk. Je moet altijd uitkijken dat je niet bewust of onbewust voor iemands karretje gespannen wordt, of dat nou door een leidinggevende gebeurt of door een medewerker. Want voordat je het weet, zit je er helemaal in verstrikt en is jouw rol niet meer duidelijk. Dat is wel iedere dag zoeken, goed opletten en alert blijven. En soms gaat het ook fout en dan raak je ergens wel in verstrikt. Dan moet je als de wiedeweerga zorgen dat je er weer uit komt.”

Feestje

Ondanks de afstand die Van Haaren graag bewaart ten opzichte van collega’s, is het niet zo dat ze vanwege haar functie geen enkel bedrijfsfeestje meer kan bezoeken. “Als je niet teveel drinkt en op de tafel gaat dansen of uit de school klapt, is het geen enkel probleem. Je hebt wel een bepaalde voorbeeldfunctie, maar je kunt gelukkig echt wel naar een feestje.”


Tekst en fotografie: Jan Verschure