Gemotiveerd tot aan je pensioen

Worden mijn talenten genoeg benut in mijn functie? Zit ik wel op de juiste plek? Hoe zorg ik ervoor dat ik mijn (werk)leven aantrekkelijk blijf vinden? Voor medewerkers vanaf 45 jaar die zich bezighouden met vragen als deze, biedt NS het programma Fris Talent. Deelnemers aan Fris Talent worden uitgedaagd om te kijken hoe zij zich in hun functie kunnen verrijken en verdiepen. Het programma faciliteert hen om daarvoor vooral zelf in actie te komen. Door een meeloopstage of opdracht bij een ander bedrijfsonderdeel buiten hun comfortzone onderzoeken de 'Fris Talenters' wie ze eigenlijk zijn, wat hun krachten zijn, waar zij het beste passen en waar juist niet. Tijdens 4 bijeenkomsten verspreid over 4 maanden wisselen de deelnemers in groepen van 8 tot 10 personen hun ervaringen met elkaar uit. NS-ers Mirjam Ausma (49) en Mark van Nieuwburg (46) besloten deel te nemen aan Fris Talent.

Mirjam: Van snackbarmedewerker tot secretaresse

  

Mirjam in Parijs (1984) en Utrecht (2014)

"Toen ik een jaar of 15 was, had ik een baantje in de snackbar. Ik dacht nooit na over mijn loopbaan en wist helemaal niet wat ik wilde worden. Eigenlijk weet ik dat nog niet", vertelt Mirjam Ausma. Na de mavo begon ze aan de havo, maar maakte die niet af. "Ik wist toch niet wat ik wilde en ik wil wel weten waarvoor ik leer. Ik dacht: dan heb ik straks mijn havo-diploma en wat dan? Na de middelbare school heb ik een jaar als au pair in Parijs gewerkt. Daar ontdekte ik dat ik niet met kinderen wilde werken." Toen ze weer terug was in Nederland, begon Mirjam aan de secretaresseopleiding. Daarna kon ze aan de slag achter de receptie in het ziekenhuis. "Daar had ik het prima naar mijn zin maar ik heb er niet heel lang gewerkt. De meeste van mijn banen heb ik niet veel langer dan vier jaar gedaan. Vaak gaat het dan kriebelen en heb ik weer behoefte aan iets nieuws."

Na een tijd wilde Mirjam wat anders en ze solliciteerde als conductrice bij NS. Ze werd niet aangenomen, maar werd wel gevraagd of ze misschien als lokettiste wilde werken op het station. "Dat leek me ook leuk en zo kwam ik in dienst bij NS. Na een paar jaar achter het loket ging ik intern verder kijken en momenteel werk ik als secretaresse op de afdeling Reisinformatie. Dit past bij mij; ik vind het fijn om mensen te ondersteunen en behulpzaam te zijn. Binnen NS ben ik steeds van de ene in de andere baan gerold. Zo is dat eigenlijk gegaan bij alle banen die ik heb gehad. Als ik wat zocht, was er altijd wel iemand die ergens een plekje voor me wist. Ik hoefde er nooit actief voor op zoek te gaan. Mijn manager zei eens tegen mij: ‘Mirjam, jouw volgende baan moet er een zijn die je zelf uitkiest en niet waar je toevallig inrolt.’ Dat zette me aan het denken."

Fris Talent

Al in 2012 las Mirjam voor het eerst over Fris Talent. "Ik heb de neiging dingen uit te stellen, vooral wanneer ik iets spannend vind. Nu ben ik blij dat ik me uiteindelijk toch heb aangemeld. Door Fris Talent word ik gedwongen om te onderzoeken wie ik ben en waar mijn krachten zitten. Het zijn dingen die ik eigenlijk wel wist maar nu word ik me er bewuster van. In het programma zitten collega’s met uiteenlopende functies uit verschillende bedrijfsonderdelen. Daardoor krijg je ‘kijkjes in de keuken’ bij anderen en zie je hoe zij de dingen aanpakken. Zo kun je elkaar nieuwe inzichten geven, dat is heel leuk om te merken." Voor Fris Talent heeft Mirjam onder andere een dag meegelopen met de manager van het Trefpunt in Zwolle, waar herinstructiedagen voor conducteurs worden georganiseerd. "Dat leek me een leuke baan en nu heb ik kunnen zien hoe het er daar aan toe gaat en wat je nodig hebt om dat werk te doen. Ik heb ontdekt dat dat niet goed bij mij past, die kennis is ook wat waard."

Mirjam heeft nog één bijeenkomst te gaan, dan is voor haar het traject ten einde. En daarna? "Dan val ik in een groot zwart gat", grapt ze. "Ik heb geen concrete plannen om op zoek te gaan naar iets anders; voor nu zit ik nog prima op mijn plek. Voor mij was dat ook niet het doel van mijn deelname aan het programma. Toch sta ik er door Fris Talent nu anders in. Ik heb meer inzicht in wat ik wil, wat ik belangrijk vind en wat mijn sterke punten zijn. Mocht het op den duur weer bij me gaan kriebelen, dan kan ik nu gerichter zoeken naar een baan. Ik denk dat het altijd iets te maken zal hebben met dingen organiseren en het ondersteunen en helpen van anderen. Dat zit nu eenmaal in mijn aard en dat is wat mij blij maakt. Ook dat is iets wat ik mee neem uit Fris Talent; je hoeft niet overal goed in te zijn, belangrijker is dat je weet wat jou goed ligt en wat je gelukkig maakt. Er zijn zoveel banen die me interessant lijken maar waarvan ik weet dat het niet bij me past. Daar leg ik me bij neer."

Dankzij Fris Talent heeft Mirjam haar netwerk flink uitgebreid. "Van de meeste mensen uit je groep weet je wat hun functie binnen het bedrijf is. Die contacten zijn niet weg en kunnen later soms goed van pas komen. De laatste tijd denk ik stiekem weer af en toe aan hoe het zou zijn als conductrice. In mijn groep zit ook een conducteur en binnenkort mag ik een dag met hem meelopen. Daar heb ik nu al zin in, wie weet wat dat mij gaat brengen."

 

Mark: 100 kaartjes per uur

Mark in Venlo (1988) en Utrecht (2014)

"Tijdens de middelbare school begon ik als oproepkracht op het station in Tilburg achter het loket. Kaartautomaten bestonden nog niet in die tijd, alles ging met de hand. Zo’n 100 kaartjes per uur verkocht ik." Mark van Nieuwburg heeft veel veranderingen meegemaakt sinds het begin van zijn loopbaan bij NS. "Daarna ben ik voor 14 maanden in dienst gegaan, er was toentertijd nog dienstplicht. Nadat ik daarvan terug kwam, ben ik als lokettist in vaste dienst gekomen bij NS. Ik heb eigenlijk nooit echt de intentie gehad om bij NS te gaan werken, dat ik er nu alweer bijna 25 jaar werk had ik toen echt niet kunnen bedenken."

Met zijn MEAO-diploma (Middelbaar Economisch en Administratief Onderwijs) was Mark te hoog opgeleid voor zijn baan als lokettist. Na twee jaar solliciteert hij intern verder bij NS en komt hij terecht in Utrecht als medewerker productiecontroller. "Dat vond ik leuk werk en het had ook meer met mijn studie te maken. Boekhouden gebeurde in die tijd nog met potlood en papieren staffelkaarten, inmiddels is dat wel anders natuurlijk. In negen jaar groeide ik door tot assistent productiecontroller. Na hier een tijd gewerkt te hebben, had ik behoefte aan iets anders. Ik wilde geen cijfertjes, kwartaalafsluitingen en deadlines meer."

Mark kwam daarna terecht bij NS Stations in zijn huidige functie, die heeft gaandeweg verschillende namen gekend maar tegenwoordig noemt men het adviseur BC & AO. "Ik doe de interne controles op alle verkoopkantoren en facilitaire bureaus, in totaal tellen die 68 locaties. Ik kijk waar verbeterpunten zitten en breng hierover advies uit. Daarvoor ben ik iedere keer weer op een andere plek met andere mensen, dat vind ik het leukste gedeelte van mijn werk. Zo blijf ik in contact met de buitenwereld en zie ik wat er gebeurt met de treinen."

Fris Talent

Toen Mark voor het eerst over het programma las op de site, sprak het hem meteen aan. "Ik ben altijd al geïnteresseerd geweest in mensen, hoe ze in  elkaar zitten en zich ontwikkelen. Toen ik sprak met een collega die al eerder had deelgenomen aan Fris Talent, gaf dat voor mij de doorslag. Zijn enthousiasme stak mij aan en maakte me nieuwsgierig. ‘Zie het als een cadeautje van je baas’, zei hij tegen me." Inmiddels is Marks enthousiasme minstens zo groot en zou hij het iedereen willen aanraden. "Het is de investering die je doet absoluut waard. Tijdens het programma word je aan het denken gezet: hoe kun je binnen je eigen werkzaamheden iets anders doen of je anders  presenteren waardoor je werk interessant blijft? Het is niet dat ik mijn werk niet leuk vind, maar ik moet wel mijn uitdaging blijven houden. Fris Talent kwam daarom precies op het goede moment voor mij."

Het is niet de eerste keer dat Mark actief aan de slag gaat met zichzelf, een tijd geleden deed hij al eens een cursus Persoonlijke uitstraling. "Ik vind het belangrijk om na te denken over wat ik uitstraal, welke indruk ik maak op mensen. Een eerste indruk kun je maar één keer maken. Hoe je je kleedt, of je tatoeages of piercings hebt; het beïnvloedt heel sterk hoe mensen jou zien en daar moet je je bewust van zijn. Ik probeer dat ook mee te nemen in mijn huidige werk. Tijdens de controles die ik uitvoer, wijs ik punten aan die moeten verbeteren. Ik wil daarom niet te streng overkomen, ik kom om te helpen en niet om alleen maar met de vinger te wijzen." Mark was blij te merken dat dit aspect bij Fris Talent ook wordt belicht. "Aan het begin van het programma moesten we elkaar ‘feedforward’ geven, hierdoor word je je bewust van de eerste indruk die je op je groepsgenoten hebt gemaakt. Voor sommige mensen was dat confronterend.Omdat ik hier zelf al vrij bewust mee bezig ben, schrok ik niet van de dingen die ik toen hoorde."

Voor Fris Talent haalde Mark een opdracht binnen die afwijkt van zijn normale werkzaamheden. Dat werd leidinggeven. "Ik roep al een tijd dat ik wel zou willen proeven wat leidinggeven nu is. Via mijn oude manager is het balletje gaan rollen en momenteel geef ik voor ruim drie maanden leiding aan elf medewerkers van het Facilitair bureau. De werkzaamheden lopen hier continu door, dus ook het leidinggeven. Dat was wennen, het vraagt hele andere dingen van me dan mijn normale werkzaamheden. Ik voer nu uit wat ik zelf geadviseerd heb en dat is heel leuk, ik zie het nu eens van een andere kant." Mark kijkt straks terug op een leerzame en waardevolle ervaring maar denkt voorlopig niet te zullen veranderen van functie. "Nog steeds ga ik elke dag met plezier naar mijn werk, als dat stopt ga ik meteen wat anders zoeken. Uiteindelijk vind ik het belangrijkste dat ik lol blijf hebben in mijn werk, ik zou ongelukkig worden als ik dat zou moeten missen."


Tekst: Gerjanne van Oort
Fotografie: Mirjam Ausma, Mark van Nieuwburg en Jan Verschure